1 Hulyo 2015
Mahal kong Kulas ug Tonya,
Malipayong adlaw nga natawhan!
Karong adlawa, petsa uno sa buwan sa Hulyo dos mil kinse, mao ang ikaduhang tuig ninyo dinhi niining kalibutana. Hilabihang paspasa sa panahon. Murag gahapon ra man to nga nakit-an mo namo sa inyong Daddy nga naglutaw-lutaw niadtong puti ug itom nga screen sa klinika sa doktor.
Dako kaayo akong ngisi ug hinay-hinay nga mitulo ang akong mga luha sa dihang miingon ang doktor nga nagsabak ako og duha ka binuhat. Sa akong tiilan, nakit-an nako nga nahulog ang inyong Daddy sa bangko nga iyang gilingkuran. Nakurat ang doktor ug dayon nitawag sa iyang assistant aron katagaan og paypay ug tubig ang inyong Daddy.
Dako kaayo akong tiyan sa dihang nagmabdos ko ninyo. Dako pud kaayo ko og kaon. Kada oras gutumon ko. Maghilak ang minuto kun di ko maghuna-huna og pagkaon. Sa 36 ka-semana nga anaa kamo sa akong sabakan, nagpuyo ko sa Cebu (sa Pilipinas) samtang si Daddy nagpuyo sa Guangzhou (sa China). Kada buwan, magbanos-banos mi og larga – usahay ako ang moadto sa China, apan kasagaran si Daddy ang mosakay og eroplano padung sa Cebu. Lisod ang among gitawag nga “arrangement” niadtong panahona tungod kay wala mi nagpuyo sa usa ka nasud. Nagtrabaho man gud si Nanay sa Cebu ug si Daddy nagtrabaho sa China. Daghan pud ang makatabang nako kun sa Cebu ko magpadayon sa akong pagmabdos ninyo. Bisan lisod, hilabi na sa inyong Daddy, among nadesisyunan nga Cebu ko manganak ninyo.
Naospital pa si Nanay niadtong Hunyo 29, 2013. Nagsakit akong tiyan; abi nako og mogawas namo. Nawala ra man ang sakit human sa pipila ka oras ug nagsige na ko og katawa ug istorya sa mga nars. Nagdali og book ang inyong Uncle Hendrix og flight para sa inyong Daddy gikan sa Hong Kong padung sa Cebu.
Sa sayo sa buntag sa Hunyo 30, naabot si Daddy sa ospital – way ligo ug way tulog. Matud sa doktor, pwede ra ko igawas sa ospital kay wa naman ko gibati og sakit ug dili pa man mo buot mogawas. Niadtong panahona, 36 na ka semana akong tiyan. Dako na kaayo. Dili na ko katug ug maghangos na ko kun molakaw ko og 10 ka minuto. Ingon sa inyong Daddy, mas maayo pang moistar lang mi og hotel aron makapahuway ug maka-relax ko. Sa sunod nga adlaw, Hulyo 1, aduna koy scheduled ultrasound. Ambot kun nakahinumdum pa ba mo niini. Katong didto pa mo sulod sa akong tiyan, butangan sa doktor og gel (pare-pareha anang lotion nga akong ipahid sa inyong mga panit inig human ninyo og kaligo) ang akong pus-on. Unya iya dayon ihapuhap sa akong pus-on kadtong butang nga murag kamot. Katong butanga, konektado sa murag TV monitor, ug didto makit-an niya ang inyong kahimtang.
Ikaw, Nicholas, dako na gyud ka didto sulod sa akong tiyan. Pirti nimong luhaga. Ikaw, Antoinette, wala gyud ka nagpakita sa imong nawong sa tanang ultrasound (naka-13 ko kaultrasound!). Nakita sa doktor didto nga nibalibod na sa imong liog Nicholas ang gitawag nga cord. Kun madugayan pa basin matuok naka. Diha-diha dayon, gischedule ang emergency cesarian section. Unsa nang cesarian? Ako kining ipasabot ninyo sa laing sulat.
Nicholas: natawo ka sa 7:16 sa gabii. Human sa duha ka minuto, 7:18, nigawas ka Antoinette. Bus-ok na kaayo ka og aping Nicholas. Gihagkan tika sa makaduha sa dihang gipakita ka sa nars nako. Gigunitan nako ang imong mga kamot Antoinette human ka gicheck ug gilimpyuhan sa inyong doktor.
Wala pa kaayo nako nasabtan ang mga panghitabo human kamo migawas nako. Apan sa ikaupat ninyo ka adlaw sa kalibutan, sa dihang nanguli na kita sa atong balay sa Mandaue, didto nako nasinati ang giingon sa inyong apohan nga ‘way tulganay’. Magbanos-banos mo og hilak, libang, totoy. May na lang gani nga si Daddy, nipuyo sa Cebu og 18 ka adlaw aron matabangan ko. Unya sa wala pa kamo nag-usa ka buwan, niabot ang duha ka anghel sa atong mga kinabuhi, ang inyong mga Ate Joy ug Ate Elsie, nga maoy nagbantay kaninyo sa dihang nibalik na ko og trabaho. Si Ate Joy ug Ate Elsie ang nagtabang kanako pag-atiman kaninyo hangtud kamo nag-walo ka buwan, ug andam na ang inyong mga papeles aron kita mamalhin og puyo sa China kauban si Daddy.
Sa unang duha ka tuig sa inyong kinabuhi kanunay kita nagbyahe. Sa akong tan-aw, basin kamo ang unang pares sa mga bata sa tibuok kalibutan nga gibyahe ang China, Hong Kong, Pilipinas, ug Amerika sulod sa usa ka buwan. Di lalim ang pagdala kaninyo niining mga nasora. Suwayi og basa ang akong mga blog entries aron mas makasabot mo. Makabuang!
Daghang higayon nga magsyagit, maghilak, ug magyawyaw ko tungod sa inyong kaki-atan ug kabadlungon. Mingawon ko sa akong kinabuhi sauna nga dali ra kaayong makalaag bisan asa nako gusto. Dali ra kaayo biyaan ang mga butang kun saputon ko, kun wa nako’y gusto, kun kapuyon ko. Gimingaw ko og katkat og bukid, byahe dala ang usa ra ka backpack, balhin balhin og bisan asang bidyokehan hangtud sa wa nay tingog nga mogawas sa akong baba, mag-inom og taman hangtud sa magkamang ko sa kahubog, mabuntagan og wara-wara sakto nga bag-og luto ang utan bisaya sa karinderia tupad sa karaang nakong boarding house.
Daghang higayon nga pukawon nako ang inyong Daddy tunga-tunga sa gabii ug moingon ko nga gusto ko og kagawasan. Motubag inyong Daddy: “Sige pamutos. Ayaw kalimot og dala sa ATM card.” Pagkataud-taud niana, human siya motando, maghuna-huna ko: “Malipay ba kaha ko kun maglulinghayaw ko sa Aruba, Argentina, Austria, ug di ba kaha sa Minglanilla unya wala mo? Malipay ba kaha ko kun magkamang nako sa kahubog unya wala koy mga lubot nga limpyuhanan pagka-ugma niana? Malipay ba kaha ko kun magsige kog sya-ok og Through The Fire sa Songhits unya way Kulas ug Tonya nga mopukaw nako nga magsyagit og ‘Naney! Mama!’ bisan wa pa gani mosidlak ang adlaw?”
Aw, malipay gyud siguro ko.
Apan…sa mubong panahon ra gyud. Sure ko.
Kay bisan unsa kagubot ang balay karon; bisan sa kadaghan sa labhunon; bisan sa kadaghan sa limpyuhanan; bisan sa kapila ko kinahanglan mag-ilis og diapers kay puno sa tae ug ihi… kamo man gyud ang naghatag og kalipay sa akong kasing-kasing. Kamo ug ang inyong Daddy. Ug si JJ, ang inyong manghod, nga atong mahimamat karong Septiyembre.
Mao nga bisan lami og ipamutos ug ilakaw, maghunahuna pa lang ko sa inyong mga sip-unong dagway, molanay na dayon ang akong kasing-kasing. Di ko kabiya ninyo kay dako kamong kabahin sa akong kinabuhi. Di man gani ko kahunahuna sa akong kinabuhi nga wala mo… Ambot, wala man unta koy planong mahimong Inahan hangtud mag-35 ko. Apan, sa gikaingon na sa inyong Daddy, komedyante gyud ang Ginoo; daghang mga butang nga walay apil sa giplano sa tawo apan gipahimutang na diay sa Labawng Makagagahum kay SIYA ang pinaka-banggiitan sa tanang architect, engineer, ug designer.
Sa inyong adlaw’ng natawhan, akong giampo nga modako kamo nga buotan, matinahuron, ug maampuon. Magdako unta kamo nga masinabtanon ug mapinanggaon sa inyong isig-katawo. Gitagaan kamo og daghang grasya sa Ginoo, Nicholas ug Antoinette, hinaut unta nga gamiton ninyo kini sa matarong.
Bisaya ni nga suwat kay naglaum ko nga sa tukmang panahon, mabasa ni ninyo gamit ang pinulungan nga gidak-an sa inyong Inahan, nga akong gidak-an. Ayaw kabalaka, mosuwat pud ko og Iningles apan di lang tanan nga akong gisulti diri (labi na ang hubog-hubog kay mabunalan ta sa Mormon ninyong Amahan, hehe).
Gimahal ko kamo pag-aayo kaluha ug hinaut nga malipay kamo niining adlawa sa among giandam para kaninyo.
Daghang halok ug huot nga gakos,
NANAY
P.S. Diara ang picture sa akong dakong tiyan. O, kamo ang sulod ana. Ang inyong Ninang Em-Em ang nagkuha ani nga litrato.
